Komparatystyka Polska – Tradycja i Współczesność

Mnemosyne, bogini pamięci, wedle tradycji była matką Muz. Pamięć jako zjawisko (psychologiczne, kulturowe, historyczne) cieszy się zainteresowaniem od dawna. Na niniejszy tom składają się teksty, których autorzy postawili sobie za cel ukazanie wpływu pamięci na powstanie, kształt i wymowę dzieł literatury, sztuki, muzyki, filmu i teatru. Pamięć o ludziach, przedmiotach, zdarzeniach, przeżyciach, ideach lub innych dziełach, tradycja i sposoby posługiwania się pamięcią w celach twórczych stały się tematem rozpraw badaczy literatury, filozofii, sztuki, muzyki i filmu, znawców rożnych epok (od starożytności po naszą współczesność).Mnemosyne. Pamięć jako źródło dzieła sztuki poszerzać może nie tylko wiedzę na temat dziejów i roli pamięci w tworzeniu sztuki, ale skłaniać do refleksji na temat tego, w jaki sposób i w jakim celu posługiwano się nią niegdyś i jak czyni się to dziś. więcej >>

 „Opera w kulturze”; Opera jest dziełem synkretycznym, głęboko zakorzenionym w kulturze kolejnych epok, począwszy od baroku po czasy współczesne. Czerpie garściami z dokonań poszczególnych sztuk i nie sposób zrozumieć jej wielorakich znaczeń bez spojrzenia na kontekst z jakiego wyrasta – estetyczny, historyczny, obyczajowy czy filozoficzny. Jednocześnie jednak na przestrzeni wieków opera wypracowała szereg własnych konwencji i przede wszystkim znamienitych reprezentacji, rozpoznawalnych i samodzielnych, narzucających się wyobraźni artystów uprawiających różne dziedziny sztuki. Miejsce opery w kulturze wyznacza zatem dynamika dwóch kierunków oddziaływania: ruch w kierunku opery, syntetyzujący i łączący inspiracje z rozmaitych dziedzin kultury oraz płynący od opery, wyrażający się w licznych artystycznych przetworzeniach czerpanych z niej impulsów. Niniejszy tom studiów, będących dziełem badaczy różnych dyscyplin (literaturoznawców, teatrologów, muzykologów, filmoznawców), proponuje interpretacje tekstów i zjawisk kultury związanych z operą na wszystkich wskazanych płaszczyznach. Poszczególne opracowania, skupiając się na związkach opery i literatury, kategorii fantastyki i cudowności, teatru i dramatu, filmu i radia oraz gatunków muzycznych, rysują obraz złożonych relacji, jakie wiążą operę i kulturę.

 Wznowienie wydanej w serii Rozpraw Wydziału Filologicznego PAU (LXIII nr 2) książki Mieczysława Brahmera (1899-1984) przywraca do obiegu czytelniczego jedną z pierwszych polskich prac komparatystycznych, poświęconą romantycznemu italianizmowi. Rozprawa Brahmera wciąż inspiruje jako źródło wiedzy na temat znaczenia i roli, jaką  Włochy odgrywały w kulturze XIX wieku. Sięgając do niej, znaleźć można cenne informacje na temat francusko-włoskich związków literackich tego okresu, a także dowiedzieć się, jak rozumiano uprawianie komparatystyki w epoce, kiedy krystalizowały się założenia tej dyscypliny naukowej. Reedycję rozprawy z 1930 roku wzbogacono przypisami, przekładami fragmentów obcojęzycznych, indeksem nazwisk i bibliografią. Wprowadzenie do lektury stanowi szkic krytyczny na temat rozprawy i zwięzła prezentacja sylwetki Brahmera, wraz z bibliografią jego ważniejszych prac oraz listą podstawowych opracowań jego biografii naukowej.


Książka w WUJ>>

 Olimp Ideał - doskonałość - absolut
red. Maria Cieśla-Korytowska , red. Iwona Puchalska
ISBN: 978-83-233-3757-7
rok: 2014

We wszystkich czasach, miejscach i kulturach istniały jakieś wyobrażenia doskonałości – zarówno człowieka doskonałość estetyczna, etyczna), jak zbiorowości (idealna rodzina, idealne społeczeństwo, idealne państwo), a nawet metafizyki czy eschatologii. Przedstawiano idealne miejsca (Olimp, Eden), czasy (złoty wiek, Królestwo Boże), stany (olśnienie, natchnienie, nirwana), doskonałe postaci (bóstwa, anioły).

Książka w WUJ>>

Między indywidualizmem a kolektywizmem. Jednostka i zbiorowość w literaturze romantycznejJakub Czernik, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2014

Między indywidualizmem a kolektywizmem. Jednostka a zbiorowość w literaturze romantycznej to książka dwuczęściowa: w pierwszej części przedstawiona została historia idei jako dziedzina i metoda badawcza. Omówiono jej powstanie oraz rozwój za granicą i w Polsce, a także związek z komparatystyką. W drugiej części zarysowano problematykę stosunku jednostki do zbiorowości w literaturze XIX wieku; szczegółowej analizie przy użyciu zaproponowanej metody poddana została porównawczo twórczość takich pisarzy, jak A. Mickiewicz, Z. Krasiński, M. Mochnacki, R.W. Emerson, H.D. Thoreau, T. Carlyle, R. Bulwer-Lytton.

Książka w WUJ>>

Prace Herkulesa człowiek wobec wyzwań, prób i przeciwności, red. Maria Cieśla–Korytowska, Olga Płaszczewska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.

Tom autorstwa 38 polskich i zagranicznych specjalistów, reprezentujących takie dziedziny, jak literaturoznawstwo, językoznawstwo, historia, filozofia, historia muzyki i sztuki, kulturoznawstwo i filmoznawstwo), których rozprawy dotyczą zarówno zagadnień szczegółowych (aspektów mitu Herkulesa i jego wariantów w różnych dziedzinach kultury, sposobów przedstawienia poszczególnych prac tego herosa), jak i ogólnej natury, związanych z rozmaicie pojmowanym i przedstawianym heroizmem. więcej >>Książka w WUJ>>

Magdalena Siwiec, Romantyczne koncepcje poezji Poeta i Muza – relacja w stanie kryzysuWydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012 

Książka stanowi propozycję odczytania wybranych utworów jako świadectwa dokonującego się w romantyzmie, charakterystycznego dla nowoczesności, kryzysu poezji. Jest on przedstawiony na przykładzie naznaczonego „lękiem przed wpływem" stosunku poety do źródła jego inspiracji i zarazem do tradycji reprezentowanych przez figurę Muzy. Zaproponowane tu interpretacje zmierzają do ukazania, jak topos Muz w ujęciu romantyków ulega rozpadowi, konwencjonalizacji lub przeciwnie - zyskuje nowe znaczenia. Więcej >>Książka w WUJ>>

Maria Cieśla-Korytowska

Te książki zbójeckie, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011. Książka ma charakter obszernego eseju. Autorka – wychodząc od skargi Mickiewiczowskiego Gustawa na krzywdę, jaką mu wyrządziły „książki zbójeckie" – śledzi obecność zaskakująco często pojawiającego się w literaturze tematu niekorzystnego oddziaływania lektury na bohaterów literackich w takich utworach, jak Piekło Dantego (pieśń V), listy Heloizy i Abelarda, opowieści o Tristanie i Izoldzie, Więcej>> ; Książka w WUJ>>


Olga Płaszczewska, Przestrzenie komparatystyki – italianizm, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010.  Pierwszy w Polsce zarys historii komparatystyki światowej i polskiej oraz charakterystyka jej obszarów, ze szczególnym uwzględnieniem italianizmu jako jednego z nich, wzbogacony o przykładowe interpretacje, stanowiące ilustrację przedstawionej metodologii komparatystycznej. Więcej>> ; Książka w WUJ>>


Persefona, czyli dwie strony rzeczywistości, red. Maria Cieśla-Korytowska, Małgorzata Sokalska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010. Tom autorstwa 35 literaturoznawców, historyków sztuki, muzykologów, teatrologów, filmoznawców, językoznawców, filozofów i psychologów z Francji, Niemiec i Polski, których rozprawy koncentrują się zarówno na postaci Persefony i jej obecności w kulturze, jak i na rozmaitych rodzajach i aspektach antynomii. Więcej >> ; Książka w WUJ>>

 


Literatura a malarstwo – malarstwo a literatura. Panorama polskich koncepcji badawczych XX w., wybór i red. G. Królikiewicz, O. Płaszczewska, I. Puchalska, M. Siwiec, słowo wstępne – Grażyna Królikiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009. Zbiór kilkudziesięciu rozpraw autorstwa polskich dwudziestowiecznych badaczy, podejmujących zagadnienie różnorakich związków dzieła literackiego i plastycznego. Tom o charakterze podręcznikowym. Więcej >> ; Książka w WUJ>>


Małgorzata SokalskaOpera a dramat romantyczny. Mickiewicz, Krasiński, Słowacki, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.

Wychodząc od prezentacji najsłynniejszych oper  XIX-wiecznych, znanych polskim poetom, książka przechodzi do szczegółowych analiz ich dzieł dramatycznych, wskazując na oczywiste i możliwe ich związki z operą. Więcej >> ; Książka w WUJ>>


Magdalena SiwiecRomantyzm i zatrzymany czas,Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.

Zbiór szkiców na temat romantycznej twórczości poetów polskich, francuskich, angielskich i niemieckich. 

Więcej >> ; Książka w WUJ>>


Oblicza Narcyza: obecność autora w dziele, red. Maria Cieśla-Korytowska, Iwona Puchalska, Magdalena Siwiec, Kraków 2008

Tom autorstwa 38 badaczy literatury, muzyki, sztuki, teatru i filmu z Francji, Niemiec i Polski, śledzących różne sposoby przejawiania się autora w jego dziele. 

Więcej >> ; Książka w WUJ>>


Jan Gwalbert PawlikowskiMistyka Słowackiego, pod red. Marii Cieśli-Korytowskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008, z przedmową Karola Tarnowskiego i wstępem Marii Cieśli-Korytowskiej. Wznowienie i krytyczne opracowanie wydanej 100 lat wcześniej i praktycznie niedostępnej książki, przynoszącej historię mistyki wschodniej i zachodniej oraz szczegółową analizę późnego dzieła Juliusza Słowackiego w jej kontekście. Więcej >> ; Książka w WUJ>>


Ilona WoronowRomantyczna idea korespondencji sztuk: Stendhal, Hoffmann, Baudelaire, Norwid, Kraków 2008.

Powstała w Katedrze Komparatystyki książka omawia zagadnienie idei korespondencji sztuk w aspekcie historycznym i pojęciowym oraz sposoby pojawiania się go w twórczości Stendhala, Hoffmanna, Baudelaire'a i Norwida.

Więcej >> ; Książka w WUJ>>


Archipelag porównań. Szkice komparatystyczne, red. Maria Cieśla-Korytowska, Kraków 2007

Tom 13 szkiców komparatystycznych i interdyscyplinarnych autorstwa osób związanych z Katedrą Komparatystyki Literackiej Wydziału Polonistyki UJ. 

Więcej >>


Dziedzictwo Odyseusza. Podróż, obcość i tożsamość, identyfikacja, przestrzeń, red. Maria Cieśla-Korytowska, Olga Płaszczewska, Kraków 2007.

Pierwszy tom z serii „Komparatystyka polska. Tradycja i współczesność".  34 autorów z Francji, Hiszpanii, Niemiec, Szwajcarii, USA i Polski podejmuje tematy, dotyczące tytułowych zagadnień podróży, mitu wędrówki, koncepcji tożsamości i obcości, obecne w literaturze, muzyce, teatrze i w historii sztuki. 

Więcej >>